ଖୁଦୁରୁକୁଣୀ ଓଷା : ଆସନ୍ତା କାଲି ଓଡ଼ିଆ ଅବିବାହିତ ଝିଅ ମାନେ ନିଜ ନିଜ ଭାଇମାନଙ୍କ କଲ୍ୟାଣ ପାଇଁ ଦେବୀ ମଙ୍ଗଳା ଙ୍କୁ ଆରାଧନା କରି ଚଳିତ ସପ୍ତାହ ପବିତ୍ର ପାରମ୍ପାରିକ ଖୁଦୁରୁକୁଣୀ ଓଷା ପାଳନ କରିଥାଆନ୍ତି, ଖୁଦୁରୁକୁଣୀ ଓଷା ର ଓଡ଼ିଶା ସହିତ ଏକ ସାମାଜିକ-ସାଂସ୍କୃତିକ ସମ୍ପର୍କ ରହିଛି |
କିମ୍ବଦନ୍ତୀ : ଏକଦା ଜଣେ ଧନୀ ବ୍ୟବସାୟୀଙ୍କ ପରିବାର ରେ ସେ ଏବଂ ତାଙ୍କ ପତ୍ନୀଙ୍କର ସାତ ପୁଅ, ସାତ ବୋହୂ ଏବଂ ତଅପୋଇ ନାମକ ଗୋଟିଏ ଝିଅ ଥିଲେ, ତଅପୋଇ ସର୍ବକନିଷ୍ଠା ହୋଇଥିବାରୁ ତାଙ୍କୁ ସମସ୍ତେ ବହୁତ ଭଲ ପାଉଥିଲେଥରେ ତଅପୋଇ ନିଜ ସାଙ୍ଗମାନଙ୍କ ସହିତ ଖେଳୁଥିଲାବେଳେ ଜଣେ ଖଳ ପ୍ରକୃତି ର ବିଧବା ବ୍ରାହ୍ମଣୀ ଆସି ତାଙ୍କୁ ଏକ ‘ସାଧବା’ ପରିବାରର ଝିଅ ହୋଇ ସାଧାରଣ ଝିଅଙ୍କ ଭଳି ଖେଳିବା ହେତୁ ତାଙ୍କୁ ଥଟ୍ଟା କରିଥିଲେ ଏବଂ ସେ ତାଙ୍କୁ ବଦଳରେ ସୁନାଚାନ୍ଦ (ସୁନାରେ ନିର୍ମିତ ଚନ୍ଦ୍ର) ସହିତ ଖେଳିବାକୁ କହିଥିଲେ |
ତଅପୋଇ ତାଙ୍କ ପିତାମାତାଙ୍କ ନିକଟକୁ ଯାଇ ତାଙ୍କ ପାଇଁ ଗୋଟିଏ ସୁନାଚାନ୍ଦ ତିଆରି କରିବାକୁ ଦାବି କଲେ | ତାଙ୍କ ପିତାମାତା ଖୁସିରେ ରାଜି ହୋଇଥିଲେ। ମାତ୍ର କିଛି ଦିନ ମଧ୍ୟ ରେ ତାଙ୍କ ପିତାଙ୍କର ମୃତ୍ୟୁ ହୋଇଥିଲା ଏବଂ ‘ଚାନ୍ଦ’ ର ଆଶା ଅସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ ରହିଲା | ତଅପୋଇ ଅନାଥ ହୋଇଗଲେ ଧୀରେ ଧୀରେ ପରିବାରର ଆର୍ଥିକ ଅବସ୍ଥା ବିଗିଡିଗଲା। ଯେତେବେଳେ ବାଣିଜ୍ୟ ଋତୁ ଆସିଲା, ତା’ର ସମସ୍ତ ଭାଇ ସମୁଦ୍ର ଯାତ୍ରା ପାଇଁ ଚାଲିଗଲେ |
ଏହାପୂର୍ବରୁ, ସେମାନେ ନିଜ ପତ୍ନୀମାନଙ୍କୁ ସେମାନଙ୍କର ଏକମାତ୍ର ଭଉଣୀର ଯତ୍ନ ନେବାକୁ ନିର୍ଦ୍ଦେଶ ଦେଇଥିଲେ। କିନ୍ତୁ, ଦିନେ ସେହି ଦୁଷ୍ଟ ବିଧବା ବ୍ରାହ୍ମଣୀ ସାଧବାଙ୍କ ଘରକୁ ଆସିଥିଲେ. ତାଙ୍କ ପରାମର୍ଶରେ ପ୍ରେରିତ ହୋଇ ବୋହୂମାନେ ତଅପୋଇ ଙ୍କୁ ଅସଦାଚରଣ କରିବା ଆରମ୍ଭ କଲେ | ବଡ ବୋହୂ ତଅପୋଇ ଙ୍କୁ ଗୋରୁ ଛେଳି ମାନଙ୍କ ଯତ୍ନ କରିବାକୁ ବାଧ୍ୟ କରିଲେ | ତଅପୋଇ ଛେଳିମାନଙ୍କୁ ଜଙ୍ଗଲକୁ ଚରାଇବା ପାଇଁ ଯାଇଥିଲେ ମାତ୍ର ଫେରିବା ବେଳେ ଘରମଣୀ ନାମକ ଛେଳି ଟିଏ ନିଖୋଜ ଥିବା ଦେଖି ଭାଉଜ ମାନେ ତଅପୋଇ ଙ୍କୁ ଛେଳି ଖୋଜିବା ପାଇଁ ଘୋର ବର୍ଷା ସତ୍ୱେ ଜଙ୍ଗଲକୁ ଯିବା କୁ ବାଧ୍ୟ କରିଲେ |
ସେହି ବର୍ଷା ସନ୍ଧ୍ୟାରେ, ତଅପୋଇ ଏକ ଅନ୍ଧକାର, ଘଞ୍ଚ ଜଙ୍ଗଲରେ ଛେଳି ଖୋଜୁଥିବାବେଳେ ସେ ‘ମଙ୍ଗଳା ପୂଜା’ କରୁଥିବା କେତେଜଣ ଅବିବାହିତ ଝିଅ ମାନଙ୍କ ସଂସ୍ପର୍ଶ ଆସିଥିଲେ। ସେ ସେମାନଙ୍କ ସହିତ ଦେବୀଙ୍କୁ ପୂଜା କରିବା ଆରମ୍ଭ କଲେ ଏବଂ ତାଙ୍କ ଭାଇମାନଙ୍କ ସୁରକ୍ଷା ଏବଂ ଶୀଘ୍ର ଫେରିବା ପାଇଁ ପ୍ରାର୍ଥନା କଲେ | ଦେବୀ ମଙ୍ଗଳା ତାଙ୍କ ପ୍ରାର୍ଥନା ଏବଂ ଆନ୍ତରିକତାରେ ସନ୍ତୁଷ୍ଟ ହୋଇଥିଲେ ଏବଂ ତଅପୋଇ ତାଙ୍କ ହଜିଯାଇଥିବା ଛେଳି ଟିକୁ ଫେରି ପାଇଲେ ଏବଂ ତାଙ୍କ ଭାଇମାନେ ମଧ୍ୟ ସେମାନଙ୍କ ବିଦେଶ ଯାତ୍ରା ଶୀଘ୍ର ରୁ ଫେରି ଆସିଲେ
ରୀତିନୀତି : ଅବିବାହିତ ଝିଅ ମାନେ ଗୋଷ୍ଠୀରେ ଏକ ସାଧାରଣ ସ୍ଥାନରେ ଏକତ୍ରିତ ହୋଇ ମାଁ ମଙ୍ଗଳା ଙ୍କୁ ‘ପାଟି’ ନାମକ ଏକ ଚିତ୍ର ଉପରେ କିମ୍ବା ମଙ୍ଗଳା ମାଁ ଙ୍କର ଏକ ମାଟି ପ୍ରତିମା କୁ ଭାଲୁକୁଣି ଦେବୀ ରୂପେ ପୂଜା କରନ୍ତି | ବିଭିନ୍ନ ଫୁଲ ଫଳ ଏବଂ ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ସାଜସଜ୍ଜା ସହ ସାତ ମୁଠା ବାଲି ଏବଂ ସାତୋଟି ଆପାମରଙ୍ଗା ସହ ଉଖୁଡା ଏବଂ ପାଚିଲା କଦଳୀ ଅର୍ପଣ କରି ପୂଜା କରନ୍ତି | ଆସନ୍ତା କାଲି ଖୁଦୁରୁକୁଣୀ ଓଷା କରୁଥିବା ସମସ୍ତ ଅବିବାହିତ ଓଡ଼ିଆ ଝିଅ ମାନଙ୍କୁ ବିଶେଷ ସୁଭେସ୍ଛା
ଶ୍ରୀ ଶିବ ରାମ ବରାଳ